ΙΣΤΟΡΙΑ

Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1942-1950)

Το 1942, μέσα στην καρδία της Γερμανικής κατοχής, ο Κάρολος Κουν ιδρύει το Θέατρο Τέχνης. Η πρώτη παράσταση δόθηκε στις 7 Οκτωβρρίου 1942 στο Θέατρο «Αλίκης», με το έργο «Αγριόπαπια» του Ίψεν.

«Το «Θέατρο Τέχνης» ιδρύθηκε το 1942 στην αρχή της Γερμανικής κατοχής. Η ανάγκη για ένα τέτοιο νέο θέατρο, ένα θέατρο συνόλου, είχε ωριμάσει μέσα μου πολύ πριν, τον καιρό που ιδρύθηκε η ημι-επαγγελματική «Λαϊκή Σκηνή». Η εποχή της κατοχής ήταν μια συναισθηματικά, πλούσια εποχή. Έπαιρνες και έδινες πολλά. Μας ζώνανε κίνδυνοι, στερήσεις, βία και τρομοκρατία. Γι’αυτό σαν άνθρωποι αισθανόμασταν την ανάγκη πίστης, εμπιστοσύνης, συναδέλφωσης, έξαρσης και θυσίας.»

«Από το ’38 ως το ’41 είχα αρχίσει την προετοιμασία μιας σχολής από πού πήρα το βασικό υλικό. Από κει βγήκαν ο Διαμαντόπουλος, η Χατζηαργύρη, ο Καλλέργης, ο Ζερβός, η Κατσέλη, η Μεταξά, η Γιαννακοπούλου, η Λαμπροπούλου, ο Βασταρδής, και ήρθα σε επαφή με μερικούς βασικούς συνεργάτες, τον Σεβαστίκογλου, τον Πλωρίτη, τον Στεφανέλλη, τον Νομικό, και προς το τέλος της κατοχής με τον Χατζιδάκι. Δούλευα με αυτό το υλικό σε μια αίθουσα που μας είχε παραχωρήσει στο Ωδείο, 10-12 ώρες την ημέρα. Εκεί που προετοιμαζόμαστε, ήρθε ένας παλιός φίλος ο Κ. Χατζηαργύρης, ο οποίος μας είπε ότι βάζει τα λεφτά, κι έτσι πήραμε το θέατρο «Αλίκης»…Πεινούσαμε αγρίως, ήμασταν σε κατάσταση τρομακτική. Αλλά υπήρχε πίστη που σήμερα δεν την βρίσκεις εύκολα»

Το 1943 ιδρύεται ο Όμιλος Φίλων του Θεάτρου Τέχνης με σκοπό την επικοινωνία και την ανάπτυξη ενός ισχυρού δεσμού μεταξύ των θεατών και του Θεάτρου, καθώς και την οικονομική ενίσχυση του Θεάτρου Τέχνης.

Την «Αγριόπαπια» σύντομα ακολούθησε το δραματοποιημένο παραμύθι του Στρίνμπεργκ, "Σουάνεβιτ" (Κύκνος). Στη συνέχεια παρουσιάζονται έργα όπως: «Ρόσμερσχόλμ» του Ίψεν , «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» του Πιραντέλλο, «Κωνσταντίνου και Ελένης» του Γ. Σεβαστίκογλου, «Βρυκόλακες» του Ίψεν, «Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα» του Πιραντέλλο, «Στέλλα Βιολάντη» του Ξενόπουλου.

«Το 1945 το «Θέατρο Τέχνης» αναγκάστηκε να διακόψει την λειτουργία του. Αλλά περιμέναμε κι άλλα μας βρήκανε. Χτυπήθηκαν και χάθηκαν ιδανικά και όνειρα και προοπτικές και πάνω απ’ όλα έλλειψε η πίστη. Η πίστη και η μεταξύ μας συνεννόηση και επαφή».

Την περίοδο 1945-1946, ο Κουν επιστρέφει στον θίασο της Κατερίνας, όπου σκηνοθετεί πέντε έργα.

«Το 1946, με λίγο κρύα καρδιά, προσπάθησα να συμμαζέψω και να συναρμολογήσω ότι μπόρεσε να απομείνει. Με λίγο μαζεμένα τα φτερά λειτουργήσαμε άλλα τρία χρόνια.»

Η περίοδος αυτή ήταν ιδιαίτερα γόνιμη. Από το 1946 έως το 1949 οι παραστάσεις δίνονται στο Θέατρο Μουσούρη. Ο Κουν συνεργάζεται μεταξύ άλλων με την Έλλη Λαμπέτη και τη Μελίνα Μερκούρη και παρουσιάζει έργα όπως: «Γυάλινος Κόσμος» και «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τ. Ουίλλιαμς, «Πόθοι κάτω από τις λεύκες» του Ο’Νιλ, «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» και «Ο θάνατος του εμποράκου» του Μίλερ, «Το φιόρο του λεβάντε» του Ξενόπουλου, «Αχ, αυτά τα φαντάσματα» του ντε Φιλίππο.

«Τότε πια, αναγκαστήκαμε να διακόψουμε οριστικά για λόγους οικονομικό-πολιτικούς και εσωτερικής συνοχής. Θα έπρεπε να σταματήσω και να διαμορφώσω από την αρχή πάλι ένα πυρήνα. Αυτό και έγινε. Εργάστηκα στο «Εθνικό Θέατρο» για δύο χρόνια, ξεπλήρωσα τα χρέη του «Θεάτρου Τέχνης». Παράλληλα συνέχισα τη Σχολή με νέα παιδιά.»

 

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1954-1987)

«Μαζεύοντας συνδρομές, διαμορφώσαμε το χώρο στο Υπόγειο του Ορφέα. Το 1954 ανάψαμε πρόχειρους προβολείς για να φωτίσουμε μπρος σε καμιά εκατοστή θεατές τη «Μικρή μας Πόλη» του Θόρντον Ουάιλντερ. Έτσι λειτούργησε πάλι το «Θέατρο Τέχνης» σχεδόν αποκλειστικά με νέους αδειούχους μαθητές.

Περάσαμε πολλές φάσεις αλλά πάντα κρατούσαμε στοιχεία από τις προηγούμενες, μολονότι τα έργα που παίξαμε κατόπιν ήταν εντελώς διαφορετικά. Στη δεύτερη περίοδο παίξαμε πολύ Τσέχωφ, Πιραντέλλο, Ουάιλντερ, Ουίλλιαμς και Μίλλερ. Μέσω του Πιραντέλλο ξανοιχτήκαμε στη φάση του θεάτρου του παραλόγου, στο οποίο «πέσαμε με τα μούτρα». Στο θέατρο του παραλόγου και στο επικό θέατρο του Μπρεχτ. Δουλέψαμε συγχρόνως αυτές τις δύο τάσεις, που είναι οι δύο πόλοι του σύγχρονου θεάτρου».

Ο Κουν γνωρίζει στο ελληνικό κοινό τον Ινγκ, τον Άλμπυ, τον Βαν Ίταλυ και άλλους αμερικάνους συγγραφείς. Με την αρχή της δεκαετίας του ’60, ο Κουν και το Θέατρο Τέχνης ανοίγουν αποφασιστικά τους δρόμους του παράλογου θεάτρου με πρώτες παραστάσεις Μπέκετ, Ιονέσκο, Ζενέ, Πίντερ, Αρραμπάλ, Γκομπρόβιτς, Βιτράκ κ.α. και διευρύνει το μοντέρνο θέατρο με Βάις, Φρις, Φο, Μποντ, Έρντμαν, Στράους, Ρουζέβιτς κ.α.

«Συγχρόνως, αρχίσαμε την προεργασία για μια επιστροφή στο αρχαίο δράμα. Αλλά αυτή τη φορά το αρχαίο δράμα ή το κλασσικό θέατρο ιδωμένα με περισσότερη υπογράμμιση της ζωντάνιας τους της σημερινής. Το 1957 ξανανέβασα τον «Πλούτο». Το 1962 έγινε η πρώτη μας επαφή με το εξωτερικό όπου στο Παρίσι παρουσιάσαμε τους «Όρνιθες» και αποσπάσαμε το Βραβείο των Εθνών».

Έτσι ξεκινά μια μακρά σημαντική πορεία στο χώρο του αρχαίου δράματος, που συνοδεύεται από μεγάλες περιοδείες στο εξωτερικό και από μια σειρά συμμετοχών στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του κόσμου.

«Το 1957 η «Αυλή των Θαυμάτων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη στάθηκε ένα ορόσημο για το θέατρο μας και άνοιξε το δρόμο στους νεότερους συγγραφείς με επικεφαλής το Δημήτρη Κεχαΐδη, τη Λούλα Αναγνωστάκη κι αργότερα το Γιώργο Σκούρτη, το Μήτσο Ευθυμιάδη και άλλους πολλούς. Συγχρόνως πραγματοποιήσαμε μια αναδρομή στο ξεκίνημα του μετεπαναστατικού Ελληνικού Θεάτρου, με τους Βυζάντιο, Κορομηλά, Καπετανάκη κι από τους νεότερους τον Ξενόπουλο».

Το 1967, ο Κουν σκηνοθετεί «Ρωμαίο και Ιουλιέττα» στο Stratford με ηθοποιούς του Royal Shakespeare Company. Είναι ο μόνος ξένος που σκηνοθετεί στο Stratford τα τελευταία 45 χρόνια.

Στα χρόνια της δικτατορίας, χρόνια κλειστής δουλειάς και άρνησης συμμετοχής σε κρατικές εκδηλώσεις ή φεστιβάλ, το Θέατρο Τέχνης ανεβάζει έργα όπως τον «Βόυτσεκ» του Μπύχνερ, το «Παιχνίδι της Σφαγής» του Ιονέσκο, την «Οπερέτα» του Γκομπρόβιτς, το «Τέλος του Παιχνιδιού» και το «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Μπέκετ.

Το 1975 το Θέατρο Τέχνης παρουσιάζει στην Επίδαυρο την ιστορική παράσταση των «Ορνίθων» κι έτσι γίνεται το πρώτο θέατρο μετά το Εθνικό που συμμετέχει στο Φεστιβάλ Επιδαύρου.

Το τελευταίο έργο που σκηνοθέτησε ο Κάρολος Κουν ήταν το 1987 ο «Ήχος του όπλου» της Λούλας Αναγνωστάκη.

Ο Κάρολος Κουν πέθανε στις 14 Φεβρουαρίου 1987.

«Όσο μπορούσαμε όλα αυτά τα χρόνια θέλαμε να είμαστε τίμιοι απέναντι στην Τέχνη που υπηρετούμε. Εκείνο που προσπαθούσαμε ήταν να δημιουργηθεί ένα θέατρο συνόλου-όχι βέβαια χωρίς πρωταγωνιστές, αλλά μια ομάδα που θα έδινε τις ίδιες δυνατότητες σε όλους να εξελιχθούν, να ανθίσουν μέσα στο θέατρο. Κι όπου όλο το βάρος της δουλειάς θα ήταν η παράσταση του έργου…

Σήμερα δεν ξέρω ποια ακριβώς ήταν τα όνειρά μου. Όνειρό μου ήταν το θέατρο…Εκείνο που θέλω είναι να συνεχίσει το «Θέατρο Τέχνης» όταν εγώ αποτραβηχτώ. Υπάρχουν στοιχεία, παλιοί μου συνεργάτες που μπορούν να το κρατήσουν. Υπάρχουν άλλοι που έφυγαν από κοντά μας, δεν τους κρατά κακία, κάνουν αυτό που νομίζουν σωστό…Εκείνο που μπορώ να πω είναι ότι θα νιώσω ότι κάτι έγινε, ότι δεν πήγε χαμένη η προσπάθεια, μόνο όταν αυτή η δουλειά μείνει. Είναι το μόνο κριτήριο αν έχω πετύχει το στόχο ή όχι».

 

Αρχαίο Δράμα και περιοδείες στο εξωτερικό

«Η πρώτη επαφή μου με το αρχαίο θέατρο και ειδικά με τον Αριστοφάνη ξεκίνησε το 1935 σε ερασιτεχνικές παραστάσεις στο Κολλέγιο Αθηνών με μαθητές της σχολής, ηλικίας 12-16 ετών. Ήταν ένα υλικό εύπλαστο, ανυποψίαστο, αυθόρμητο, χωρίς γνώσεις, αλλά με φαντασία και θεατρικό ένστικτο και πάνω από όλα άφθαρτο ακόμα…Τα κοστούμια και τα σκηνικά τα φροντίζαμε και τα βάφαμε μόνοι μας, μόνοι μας κάναμε τις μάσκες και τα αντικείμενα τα θεατρικά…

Οδηγός μας στάθηκε αυτό που υπήρχε γύρω μας, σε μορφές, σε ήχους, σε σχήματα. Αυτό που ζητούσαμε να βρούμε, να ανακαλύψουμε ήταν η κρυμμένη θεωρία του τόπου και των ανθρώπων, του ίδιου τόπου και των ίδιων ανθρώπων όπου εκφράστηκαν οι αρχαίοι ποιητές…Στα πλαίσια αυτά το 1934 με παθιασμένη μανία κινήθηκα να πλησιάσω, με ένα αγνό υλικό, τον αρχαίο ποιητή, τον Αριστοφάνη…»

Με τους μαθητές του Κολλεγίου Αθηνών ο Κουν ανεβάζει τους «Όρνιθες» και τον «Βατράχους» του Αριστοφάνη και τον «Κύκλωπα» του Ευριπίδη. Με τη «Λαϊκή Σκηνή» σκηνοθετεί τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη και την «Άλκηστη» του Ευριπίδη.

Το 1939, μετά τη διάλυση της «Λαϊκής Σκηνής», σκηνοθετεί την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, με πρωταγωνίστρια την Μαρίκα Κοτοπούλη.

Η πρώτη παράσταση αρχαίου δράματος που παρουσιάζεται στο Θέατρο Τέχνης είναι το 1945 οι «Χοηφόροι» του Αισχύλου.

«Το 1957 ξανανέβασα τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη…Ουσιαστικά δεν υπήρχε διαφορά ανάμεσα στις δύο παραστάσεις, του Κολλεγίου και του 1957 στο «Τέχνης». Ήταν μια επιστροφή αλλά αυτή τη φορά με πιο πεπειραμένους ηθοποιούς. Η αντίληψη για τον Αριστοφάνη ήταν η παλιά: o «λαϊκός εξπρεσιονισμός». Μόνο που στη δεύτερη φορά ήταν συνεργάτες ο Τσαρούχης, ο Χατζιδάκις…»

Το 1959 δίνεται η πρώτη παράσταση των «Ορνίθων» του Αριστοφάνη, η οποία ξεσηκώνει θύελλα αντιδράσεων- λόγω της προκλητικής για ορισμένους παρουσίασης του ιερέα- με αποτέλεσμα να ακυρωθούν, με προεδρικό διάταγμα, όλες οι υπόλοιπες παραστάσεις. Το 1962 οι «Όρνιθες» ξανανεβαίνουν. Η παράσταση πιο άρτια και με αλλαγή στη χορογραφία σημειώνει τεράστια επιτυχία όπου κι αν παρουσιάζεται.

«Το 1962 αρχίσαμε για πρώτη φορά τις περιοδείες μας με αρχαίο δράμα στο εξωτερικό. Παρουσιάσαμε τους «Όρνιθες» του Αριστοφάνη στο Θέατρο των Εθνών στο Παρίσι κι αποσπάσαμε το πρώτο βραβείο. «Το Θέατρο των Εθνών έκλεισε με ένα λαμπρό πυροτέχνημα» ανέφερε ο γαλλικός τύπος… Η πρόσκληση για την παρουσίαση των «Ορνίθων» ήρθε από το Παρίσι, από το διευθυντή του Φεστιβάλ, που την είχε δει στη μοναδική παράσταση που δόθηκε στο Ηρώδειο τον Σεπτέμβριο του 1959…

Στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ του Λονδίνου οι «Όρνιθες» παρουσιάστηκαν τρεις φορές και σημείωσαν το μεγαλύτερο αριθμό παραστάσεων-πάνω από 30 παραστάσεις- με ασφυκτικά γεμάτες αίθουσες. Όταν οι «Όρνιθες» παρουσιάστηκαν το 1975 στην Επίδαυρο με καθυστέρηση πάνω από 10 χρόνια, σημείωσαν τη μεγαλύτερη πληρότητα που είχε ποτέ το Θέατρο με έργο αρχαίο.

Το 1965 αποφασίσαμε σκόπιμα να παρουσιάσουμε την πρώτη των «Περσών» στο εξωτερικό και πάλι στο Φεστιβάλ του Λονδίνου. Ο κριτικός του «Observer» γράφει «…τώρα μπορούμε να κλίνουμε το ρήμα του ιστορικού λόγου, η Δόξα που ήταν η Ελλάς στον ενεστώτα χρόνο». Την ίδια αποδοχή είχαν, αργότερα, οι «Βάτραχοι», η «Λυσιστράτη», οι «Αχαρνής», οι «Επτά επί Θήβας», ο «Οιδίπους Τύραννος», οι « Βάκχες» και η «Ειρήνη», ταξίδεψαν και παρουσιάστηκαν σε διάφορα μεγάλα φεστιβάλ της Ευρώπης σε Ανατολή και Δύση και απέσπασαν ενθουσιώδεις κρίσεις των κορυφαίων προσωπικοτήτων του παγκόσμιου θεάτρου με κριτικές με τίτλους όπως «Ένα μάθημα από τους Έλληνες» (Sunday Times), «Ναι, ναι, αυτό είναι το Θέατρο» (Die Welt), «Το παγκοσμίου φήμης Θέατρο Τέχνης μετά 2 επισκέψεις στη Βαρσοβία (1965 και 1978) μας απέδειξε πως το θέατρο δεν γνωρίζει σύνορα» (Ρομάν Σιτλόφσκυ – Tribuna Ludu).Οι εδώ κρίσεις, επικρίσεις και κατακρίσεις είναι γνωστές».

Παράλληλα, από το 1975 και μετά, το Θέατρο Τέχνης συμμετέχει ανελλιπώς στο Ελληνικό Φεστιβάλ, παρουσιάζοντας παραστάσεις στο Θέατρο της Επιδαύρου και στο Ηρώδειο, αλλά και σε διάφορα θέατρα ανά την Ελλάδα:

H τελευταία σκηνοθεσία του Καρόλου Κουν στο αρχαίο δράμα έγινε στις «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη , που παρουσιάστηκαν το 1985 στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.

Οι απόψεις του Καρόλου Κουν για το αρχαίο θέατρο αποτυπώνονται στην ομιλία του στη Διεθνή Διάσκεψη Θεάτρου στο Ηρώδειο, στις 4 Ιουλίου 1957.

 

1987 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΖΑΝΗΣ 

Οι κυριότεροι ρόλοι του: O Γιώργος Λαζάνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926.  Από το 1951 έως  το 1954  φοίτησε στη Δραματική Σχολή που ίδρυσε ο Κάρολος Κουν.  Από το 1954 έπαιξε σε  όλα σχεδόν τα έργα που σκηνοθέτησε στο  Θέατρο Τέχνης ο Κάρολος Κουν.  Συνολικά ερμήνευσε πάνω από 100  ρόλους του διεθνούς και ελληνικού  ρεπερτορίου. Από το 1967 μέχρι  το θάνατό του το 2006, σκηνοθέτησε  περισσότερα από 40 έργα στο  Θέατρο Τέχνης. Το 1959 ανέλαβε τη διεύθυνση της  Δραματικής  Σχολής του Θεάτρου Τέχνης, στην οποία δίδασκε το μάθημα της  Υποκριτικής έως το 2004. Έγραψε το θεατρικό έργο «Λευκή Απεργία», το οποίο παρουσιάστηκε στο Θέατρο Τέχνης, στη σκηνή της οδού  Φρυνίχου, το 1986. Μετά τον θάνατο του Καρόλου Κουν το 1987  ανέλαβε Διευθύνων Σύμβουλος και Καλλιτεχνικός Διευθυντής της  Ελληνικής Εταιρείας Θεάτρου -«Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν.»

Στο αρχαίο δράμα
Οιδίποδας, «ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ» του Σοφοκλή
Δικαιόπολις, «ΑΧΑΡΝΗΣ» του Αριστοφάνη
Ετεοκλής, «ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ» του Αισχύλου
Τρυγαίος, «ΕΙΡΗΝΗ» Αριστοφάνη
Αγγελιοφόρος, «ΠΕΡΣΕΣ» του Αισχύλου
Καρίων, «ΠΛΟΥΤΟΣ» του Αριστοφάνη
Φιλοκτήτης «ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ» του Σοφοκλή
Στρεψιάδης, «ΝΕΦΕΛΕΣ» του Αριστοφάνη

Στο σύγχρονο ρεπερτόριο
Μπελλαβίτα, «ΜΠΕΛΛΑΒΙΤΑ» του Λουίτζι Πιραντέλλο
Φέστας (Τρελλός), «ΔΩΔΕΚΑΤΗ ΝΥΧΤΑ» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Αζντάκ, «Ο ΚΥΚΛΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΜΩΛΙΑ» του Μπέρτολντ Μπρέχτ
Έντι, «ΨΗΛΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ» του Άρθουρ Μίλλερ
Γιάνγκ-Σουν και Αεροπόρος, «Ο ΚΑΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΣΕ-ΤΣΟΥΑΝ» του Μπέρτολντ Μπρέχτ
Πρασινομάτης, «ΥΨΗΛΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ» του Ζαν Ζενέ
Ντελάκ, «ΕΥΡΙΔΙΚΗ» του Ζαν Ανούιγ
Λεόνε Γκάλα «ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΡΟΛΩΝ» του Λουίτζι Πιραντέλλο
Πύραμος, «ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗΣ ΝΥΧΤΑΣ» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Καραγκιόζης, «ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΠΑΡΑ ΛΙΓΟ ΒΕΖΥΡΗΣ» του Γιώργου Σκούρτη
Χριστόφορος Κολόμβος και Κατάδικος, «ΙΣΑΒΕΛΛΑ, ΤΡΕΙΣ ΚΑΡΑΒΕΛΕΣ ΚΙ ΕΝΑΣ ΠΑΡΑΜΥΘΑΣ» του Ντάριο Φο
Ανατολίτης, «ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ», του Δημητρίου Βυζάντιου
Σωκράτης, «Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ» του Κώστα Βάρναλη
Καθηγητής, «ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ» του Ευγένιου Ιονέσκο
Αρτούρο Ούι, «Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΑΡΤΟΥΡΟ ΟΥΙ» του Μπέρτολντ Μπρεχτ
Ζαν, «ΡΙΝΟΚΕΡΩΣ» του Ευγένιου Ιονέσκο
Ουίλλυ Λόμαν, «Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΑΚΟΥ» του Άρθουρ Μίλλερ
Τζέρυ, «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΗΠΟΥ» του Έντουαρντ Άλμπη
Θήοντορ Χίκμαν, «Ο ΠΑΓΟΠΩΛΗΣ ΕΡΧΕΤΑΙ» του Ευγένιου Ο’Νηλ
Κρίκεν, «ΜΠΙΝΤΕΡΜΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΜΠΡΗΣΤΕΣ» του Μαξ Φρίς
Τζώρτζ, «ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΛΦ» του Έντουαρντ Άλμπη
Ζαν Πωλ Μαρά, «Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΖΑΝ ΠΩΛ ΜΑΡΑ» του Πίτερ Βάις
Κος Πόντζα, «ΕΤΣΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝ ΕΤΣΙ ΝΟΜΙΖΕΤΕ» του Λουίτζι Πιραντέλλο
Πατέρας, «ΕΞΙ ΠΡΟΣΩΠΑ ΖΗΤΟΥΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ» του Λουίτζι Πιραντέλλο
Άγγελος, «ΜΕ ΤΟ ΙΔΙΟ ΜΕΤΡΟ» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Εστραγκόν, «ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΓΚΟΝΤΟ» του Σάμουελ Μπέκετ
Βόυτσεκ, «ΒΟΥΤΣΕΚ» του Γκέοργκ Μπύχνερ
ΑΑ, «ΕΜΙΓΚΡΕΔΕΣ» του Σλάβομιρ Μρόζεκ
Ο παπλωματάς, «ΠΑΝΗΓΥΡΙ», του Δημήτρη Κεχαϊδη
Ριχάρδος, «ΡΙΧΑΡΔΟΣ Γ΄» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Γκάλυ Γκάυ, «Ο ΑΝΤΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΡΑΣ» του Μπέρτολντ Μπρεχτ
Μινέττι, «ΜΙΝΕΤΤΙ» του Τόμας Μπέρνχαρντ
Κύριος, «Η ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ» του Αυγούστου Στρίνμπεργκ
Ρωμαίο Ντάντι, «ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΠΩΣ» του Λουίτζι Πιραντέλλο
Ο Άντρας, «ΟΙ ΒΛΑΒΕΡΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΟΥ» του Άντον Τσέχωφ
Βασιλιάς Ληρ, «ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

Έργα που σκηνοθέτησε:

Στο αρχαίο δράμα
«ΙΠΠΗΣ» του Αριστοφάνη
«ΣΦΗΚΕΣ» του Αριστοφάνη
«ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ» του Σοφοκλή
«ΝΕΦΕΛΕΣ» του Αριστοφάνη
«ΤΡΩΑΔΙΤΙΣΣΕΣ» του Ευριπίδη
«ΜΗΔΕΙΑ» του Ευριπίδη
«ΑΛΚΗΣΤΙΣ» του Ευριπίδη
«ΜΙΣΟΣ ΑΙΩΝΑΣ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ» (αποσπάσματα από έργα του Αριστοφάνη που ανέβηκαν από το Θέατρο Τέχνης)

Στο σύγχρονο ρεπερτόριο:
«ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ» του Ρομαίν Βενγκαρντέν
«ΑΜΕΡΙΚΑ ΟΥΡΡΑ» του Ζαν Κλωντ Βαν Ίταλυ
«ΟΙ ΝΤΑΝΤΑΔΕΣ» του Γιώργος Σκούρτη
«Ο ΔΡΑΚΟΣ» του Γιεβγκένιι Σβάρτς
«ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΟΥ ΠΑΕΙ ΒΑΘΕΙΑ ΜΕΣ ΤΟ ΒΟΡΡΑ» του Έντουαρντ Μποντ
«Η ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΠΑΝΤΟΠΩΛΟΥ» του Άγγελου Βλάχου
«Η ΒΕΓΓΕΡΑ» του Ηλία Καπετανάκη
«Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ» του Δημητρίου Κορομηλά
«ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ» του Μήτσου Ευθυμιάδη
«ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΔΥΟ ΑΦΕΝΤΑΔΩΝ» του Κάρλο Γκολντόνι
«Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ» του Κώστα Βάρναλη
«ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΤΖΙΤΖΙΡΗ» του Γιώργου Αρμένη
«ΠΑΙΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΜΕΛΛΟΘΑΝΑΤΟΥΣ» του Δημήτρη Ταλαγάνη
«ΛΑ ΜΟΣΚΕΤΑ» του Ρουτζάντε
«Ο ΑΥΤΟΧΕΙΡ» του Νικολάι Έρντμαν
«ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ» του Αλέξη Σεβαστάκη
«ΕΝΑ ΑΙΣΙΟ ΣΥΝΟΙΚΕΣΙΟ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ» του Πάρι Τακόπουλου
«ΠΟΥ ΠΑΕΙ ΤΟ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ…» των Γιώργου Σκούρτη – Κώστα Μουρσελά – Αντώνη Σιμιτζή
«ΟΙ ΦΙΛΟΙ» του Κώστα Μουρσελά
«ΜΑΤΖΟΥΡΑΝΑ ΣΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ, ΓΑΪΔΑΡΟΣ ΣΤΑ ΚΕΡΑΜΙΔΙΑ» του Γιώργου Αρμένη
«Ο ΜΠΑΜΠΑΣ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ» του Ιάκωβου Καμπανέλλη
«ΕΜΙΓΚΡΕΔΕΣ» του Σλαβομίρ Μρόζεκ
«ΛΕΥΚΟΣ ΓΑΜΟΣ» του Ταντέους Ρούζεβιτς
«ΜΕΓΑΛΟ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟ» του Μπότο Στράους
«ΤΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ» του Νικολάι Έρντμαν
«Ο ΤΡΟΜΕΡΟΣ ΛΗΣΤΑΡΧΟΣ ΝΤΑΒΕΛΗΣ» του Γιώργου Αρμένη
«Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΓΚΟΡΝΤΟΓΚΑΝ» του Ράντοβαν Ίβσικ
«ΘΕΑΤΡΟ, ΘΕΑΤΡΙΝΟΙ, ΘΕΑΤΕΣ» (αποσπάσματα διαφόρων έργων)
«ΛΕΥΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ» του Γιώργου Λαζάνη
«ΡΙΧΑΡΔΟΣ Γ’» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
«ΠΡΑΒΝΤΑ» των Χάουαρντ Μπρέντον – Ντέιβιντ Χέαρ
«ΓΚΛΟΡΙΝΙΑ» του Νέλσον Ροντρίγκες
«ΘΕΪΚΑ ΛΟΓΙΑ» του Ραμόν Δελ Βάγιε Ινκλάν
«ΑΣΤΕΡΙΑ ΣΤΟΝ ΠΡΩΙΝΟ ΟΥΡΑΝΟ» του Αλεξάντρ Γκάλιν
«ΤΟ ΠΑΡΚΟ» του Μπότο Στράους
«Ο ΑΝΤΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΡΑΣ» του Μπέρτολντ Μπρεχτ
«ΟΙ ΠΑΡΑΘΕΡΙΣΤΕΣ» του Μαξίμ Γκόρκι
«ΜΙΝΝΗ Η ΑΘΩΑ» του Μάσσιμο Μποντεμπέλλι
«Ο ΓΑΜΟΣ» του Βίτολντ Γκομπρόβιτς
«ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΤΖΟΥΛΙΑ – ΣΟΥΑΝΕΒΙΤ» του Αυγούστου Στρίντμπεργκ
«ΦΤΕΡΑ ΜΠΕΚΑΤΣΑΣ» του Θανάση Βαλτινού
«ΟΠΩΣ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕΙ» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
«ΜΙΝΕΤΤΙ» του Τόμας Μπέρνχαρντ
«ΚΑΘΕ ΓΥΜΝΙΑ ΘΑ ΤΙΜΩΡΕΙΤΑΙ» του Νέλσον Ροντρίγκες
«ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΠΩΣ» του Λουίτζι Πιραντέλλο
«ΑΓΩΝΑΣ ΝΕΓΡΟΥ ΚΑΙ ΣΚΥΛΩΝ» του Μπερνάρ Μαρί Κολτές
«ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΣΦΑΓΗΣ» του Ευγένιου Ιονέσκο
«HAPPY END» των Ντόροθυ Λέιν – Μπέρτολντ Μπρεχτ
«ΣΟΦΟΛΟΓΙΟΤΑΤΕΣ» του Μολιέρου
«ΤΡΕΙΣ ΑΔΕΛΦΕΣ» του Άντον Τσέχωφ
«ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
«ΔΥΤΙΚΗ ΑΠΟΒΑΘΡΑ» του Μπερνάρ Μαρί Κολτές
«ΒΟΪΤΣΕΚ» του Γκέοργκ Μπύχνερ
«ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΕΥΑΣ» του Μήτσου Ευθυμιάδη

 

ΜΙΜΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ

Ο Μίμης Κουγιουμτζής γεννήθηκε στον Πειραιά το 1936. Το 1956 μπήκε στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης από όπου και αποφοίτησε το 1960. Δάσκαλος και καθοδηγητής του υπήρξε ο Κάρολος Κουν, από τον οποίο διδάχτηκε την υποκριτική,  την ηθική και τη μαγεία του θεάτρου. Έλαβε μέρος στις περισσότερες από τις παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης του οποίου υπήρξε μόνιμο και βασικό στέλεχος ως θάνατό του, το 2003. Διετέλεσε Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος του Θεάτρου Τέχνης από το 1987 έως το 2003. Η πρώτη του εμφάνιση στο θέατρο έγινε το 1959 στο έργο «Υψηλή Εποπτεία» (Μώρις) του Ζ. Ζενέ, σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν.

Μερικά από τα έργα στα οποία είχε πρωταγωνιστήσει:
1960-1961 «Γύρνα σπίτι άγγελέ μου» των Τ. Γουλφ-Κ. Φρινκς
1962-1963 «Ανδόρρα» του Μ. Φρις (Άντρι)
1966-1967 «Ο Γυρισμός» του Χ. Πίντερ (Λέννυ)
1969-1970 «Πάρτυ Γενεθλίων» του Χ. Πίντερ (Στάνλεϋ)
1969-1970 «Νεκροταφείο αυτοκινήτων» του Φ. Αρραμπάλ (Εμανού)
1972-1973 «Παλιοί καιροί» του Χ. Πίντερ (Ντήλυ)
1973-1974 «Βικτόρ ή Τα παιδιά στη εξουσία» του Ρ. Βιτράκ (Βικτόρ)
1975-1976 «Η Γυναίκα και ο Λάθος» του Ι. Καμπανέλλη (Αστυνόμος)
1978 «Βάκχες» του Ευριπίδη (Διόνυσος)
1979-1980 «Δάφνες και Πικροδάφνες» του Δ. Κεχαΐδη (Βασίλης)
1980-1981 «Η Προδοσία» του Χ. Πίντερ (Ρόμπερτ)
1981-1982 «Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα» του Λ. Πιραντέλλο
1983-1984 «Ούτε κρύο ούτε ζέστη» του Φ. Ξ. Κράιτς (Έντγκαρ)
1986-1987 «Ο ήχος του όπλου» της Λ. Αναγνωστάκη (Ηλίας)
1996-1997 «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» του Ε. Άλμπυ (Τζώρτζ)
2003 «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή (Ξένος-Χορός)

Το 1977 έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με το έργο «Φαγκότο» του Δ. Κωσταβάρα. Από τότε σκηνοθέτησε περισσότερα από 20 έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, όπως:
1981-1982 «Πρόσωπα του παραλόγου» των Πίντερ, Μπέκετ και Ιονέσκο
1983-1984 «Ούτε κρύο, ούτε ζέστη» του Φ. Β. Κραιτς
1985-1986 «Υβόννη» του Β. Γκομπρόβιτς
1987-1988 «Οι Εκτελεστές» του Γ. Σκούρτη
1988-1989 «Το Φιντανάκι» του Π. Χορν
1989-1990 «Το Ατύχημα» του Γ. Χρυσούλη
1990-1991 «Η πραγματικότητα είναι πάντα εδώ» της Μ. Λαϊνά
1991 «Οδυσσέα γύρισε σπίτι» του Ι. Καμπανέλλη (Φεστιβάλ Αθηνών)
1992-1993 «Γέρμα» του Φ. Γκ. Λόρκα
1993-1994 «Οι Δίδυμοι της Βενετίας» του Κ. Γκολντόνι
1994-1995 «Τριάντα χρόνια ακριβώς» του Θ. Γράμψα
1995-1996 «Το ταξίδι μακριά» της Λ. Αναγνωστάκη
1995-1996 «Τα ραβδιά των τυφλών» του Γ. Ρίτσου
1995-1996 «Ο μικρός Πρίγκιπας» του Α. ντε Σαιντ Εξυπερύ
1997-1998 «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» του Ε. Άλμπυ
1997-1998 «Μια συνάντηση κάπου αλλού» του Ι. Καμπανέλλη
1997-1998 «Η αρρώστια του θανάτου» της Μ. Ντυράς
1998-1999 «Harvest 2010» της Μ. Παντμανάμπχαν
1999-2000 «Παρωδύσσεια» του Μ. Κουγιουμτζή
2000-2001 «Η πολιορκία του Λένινγκραντ» Χ. Σ. Σινιστέρα
2001-2002 «Οι εκτελεστές» του Γ. Σκούρτη
2001-2002 «Ο επαγγελματίας» του Ντ. Κοβάτσεβιτς
2002-2003 «Μια φορά κι ένα λεπτό»

Ως σκηνοθέτης συμμετείχε επίσης στο Ελληνικό Φεστιβάλ με τα έργα «Ορέστης» του Ευριπίδη (1998), τις κωμωδίες του Αριστοφάνη «Βάτραχοι» (1992) και «Πλούτος» (1994 και 2001) και τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ» του Σοφοκλή, τα οποία παρουσιάστηκαν στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Το 1994 διασκεύασε και σκηνοθέτησε τον «Μικρό Πρίγκιπα» του Αντουάν Ντε Σαιντ Εξυπερύ, έργο με το οποίο εγκαινιάστηκε η Παιδική Σκηνή του Θεάτρου Τέχνης. Από το 1966 δίδασκε στην Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης το μάθημα του Αυτοσχεδιασμού σε συνδυασμό με Υποκριτική και Κίνηση. Μετά τον θάνατο του Καρόλου Κουν ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της μίας εκ των δύο σκηνών του Θεάτρου Τέχνης. Από το 1965 ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο δημιουργώντας ταινίες που αφορούν στη διδασκαλία του Καρόλου Κουν, στις πρόβες και στην παρουσίαση θεατρικών έργων που ανέβασε το Θέατρο Τέχνης. Χάρη στο Μίμη Κουγιουμτζή καταγράφηκαν και διασώθηκαν σπουδαίες στιγμές του θεάτρου.

Είχε γυρίσει τα εξής ντοκιμαντέρ:
1972 «Χρονικό-Συλλογές» (Βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης)
1982 «Με αφορμή την παράσταση»
1982 «Επτά επεισόδια για τον Κάρολο Κουν»
1984 «Πριν την παράσταση»
1994 «Μάσκες στο Αρχαίο Δράμα»
1994 «Μόνος φέρω φορτίο βαρύ»

Σκηνοθέτησε επίσης την ταινία μικρού μήκους «Αποχωρισμός» καθώς και μονόπρακτα των Τ. Ουίλλιαμς, Α. Τσέχωφ, Λ. Πιραντέλλο, Σ. Μπέκετ, Ε. Ιονέσκο, Μ. Μπρεχτ, Χ. Πίντερ και Α. Στρίντμπεργκ. Το 2000 σκηνοθέτησε για πρώτη φορά ταινία μεγάλου μήκους, η οποία είχε τίτλο «17 στα 18», σε σενάριο Αλέξανδρου Γραμματόπουλου και Ελένης Λαζάρου. Η μοναδική τηλεοπτική του εμφάνιση έγινε την περίοδο 1997-98 στο σίριαλ «Η Αίθουσα του Θρόνου» (βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο του Τ. Αθανασιάση) σε σκηνοθεσία Πηγής Δημητρακοπούλου, στο ρόλο του Σπύρου Δελόγγη.

 

ΔΙΑΓΟΡΑΣ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ 

O Διαγόρας Χρονόπουλος γεννήθηκε το 1939 στην Ιερουσαλήμ, όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως φιλόλογος. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές στην Αθήνα (5ο Γυμνάσιο), με συμμαθητές τον Γιάννη Φέρτη και τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο. Στη συνέχεια σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1957-1962) και στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν (1957-1960). Το 1965 πήγε στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε και εργάστηκε στο «Λαϊκό Θέατρο» της Γαλλίας. Από τις αρχές του 1966 έως το 1971 ήταν υπεύθυνος του τμήματος οπτικοακουστικών μέσων της ΑΔΕΛ, μιας από τις μεγαλύτερες διαφημιστικές εταιρείες στην Ελλάδα. Στο διάστημα αυτό, οργάνωσε δεκάδες ραδιοφωνικές εκπομπές συνεχείας και δέκα τηλεοπτικά προγράμματα, σκηνοθετώντας ορισμένα από αυτά.

Ως ηθοποιός έλαβε μέρος σε πολλές παραστάσεις του «Θεάτρου Τέχνης», συνεργάστηκε με ιδιωτικούς θιάσους κι έπαιξε σε ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Σκηνοθέτησε πλήθος παραστάσεων στο Εθνικό Θέατρο, στο Θέατρο Τέχνης, στο Φεστιβάλ ΑΘηνών και Επιδαύρου, στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και στο ελεύθερο θέατρο.

Από το 1971 ασχολήθηκε με την παραγωγή ταινιών, ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικών σειρών, τηλεταινιών, διαφημιστικών για την ελληνική τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Τον ίδιο χρόνο συνελήφθη για τη δράση του κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών και καταδικάστηκε σε φυλάκιση.

Δίδαξε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, στη Δραματική Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και στη Δραματική Σχολή του «Θεάτρου Τέχνης». Διετέλεσε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, πρόεδρος της Ένωσης Παραγωγών Διαφημιστικών Ταινιών Ελλάδος, μέλος του ΔΣ της ΕΡΤ ΑΕ, διευθυντής Τηλεόρασης της ΕΤ1, γενικός γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου, αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1995-1997), καλλιτεχνικός διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (1998- 2001), πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (2001-2005) και καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν (2005-2014).

Ο Διαγόρας Χρονόπουλος έφυγε από τη ζωή στις 11 Μαρτίου του 2015.